Hàm giữ khoảng là khí cụ nha khoa quan trọng giúp duy trì vị trí của răng sau khi răng sữa rụng sớm, đảm bảo răng vĩnh viễn mọc đúng chỗ và hạn chế sai lệch khớp cắn. Nhiều phụ huynh chưa hiểu rõ tầm quan trọng của hàm giữ khoảng, dẫn đến những ảnh hưởng không mong muốn cho sự phát triển răng miệng của trẻ. Trong bài viết này, Blossom – Nha khoa công nghệ cao Hàn Quốc sẽ giúp bạn hiểu rõ hàm giữ khoảng là gì, các loại hàm phổ biến, công dụng và chi phí lắp đặt chi tiết để có sự lựa chọn phù hợp nhất.

1. Hàm giữ khoảng là gì?

Hàm giữ khoảng là một khí cụ nha khoa được dùng để duy trì khoảng trống trên cung hàm khi trẻ bị mất răng sữa sớm do sâu răng, chấn thương hoặc bệnh lý. Khí cụ này giúp ngăn các răng bên cạnh di chuyển vào khoảng trống, tạo điều kiện cho răng vĩnh viễn mọc đúng vị trí, tránh tình trạng răng lệch, chen chúc hoặc sai khớp cắn. Hàm giữ khoảng thường được làm bằng kim loại không gỉ hoặc nhựa cao cấp, có thể tháo lắp hoặc cố định tùy theo chỉ định của bác sĩ. Việc sử dụng khí cụ này giúp đảm bảo sự phát triển hài hòa của răng và khuôn mặt trẻ, đồng thời giảm nguy cơ phải niềng răng trong tương lai.

Hàm giữ khoảng là một khí cụ nha khoa được dùng để duy trì khoảng trống trên cung hàm

2. Công dụng chính của hàm giữ khoảng

Hàm giữ khoảng đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng và bảo vệ sự phát triển răng miệng ở trẻ nhỏ khi răng sữa bị mất sớm. Công dụng chính của khí cụ này là duy trì khoảng trống cần thiết cho răng vĩnh viễn mọc lên đúng vị trí, ngăn chặn răng bên cạnh xô lệch hoặc nghiêng vào khoảng trống, tránh tình trạng răng mọc lệch, chen chúc hay sai khớp cắn sau này.

Bên cạnh đó, hàm giữ khoảng còn kích thích sự phát triển ổn định của cung hàm, hạn chế tiêu xương răng sớm, và phục hồi chức năng ăn nhai, giúp trẻ cảm thấy thoải mái, tự tin hơn trong sinh hoạt hằng ngày. Một số loại hàm giữ khoảng có gắn răng giả tạm còn giúp duy trì khả năng phát âm và tính thẩm mỹ, đặc biệt ở vùng răng cửa. Nhờ những lợi ích trên, việc sử dụng hàm giữ khoảng không chỉ giúp bảo vệ cấu trúc răng miệng mà còn giảm nguy cơ phải niềng răng hoặc can thiệp chỉnh nha trong tương lai.

Hàm giữ khoảng duy trì cho răng vĩnh viễn mọc lên đúng vị trí, ngăn chặn răng xô lệch

3. Phân loại hàm giữ khoảng phổ biến hiện nay

Hàm giữ khoảng được chia thành hai loại chính là hàm giữ khoảng cố định và hàm giữ khoảng tháo lắp, mỗi loại có cấu tạo và cách sử dụng khác nhau, phù hợp với từng độ tuổi và tình trạng răng miệng của trẻ.

3.1. Hàm giữ khoảng cố định

Hàm giữ khoảng cố định được làm bằng thép không gỉ, gắn trực tiếp vào răng thật của trẻ và chỉ có thể tháo ra bởi bác sĩ nha khoa. Loại khí cụ này có độ bền cao, ít bị xê dịch và đặc biệt phù hợp với trẻ nhỏ chưa thể tự chăm sóc răng miệng.

Tùy theo cấu tạo và mục đích sử dụng, hàm cố định được chia thành 3 loại:

• Hàm giữ khoảng một bên: Dùng khi trẻ mất răng hàm sữa ở một bên cung hàm, giúp giữ chỗ cho răng vĩnh viễn mọc đúng vị trí.
• Hàm giữ khoảng hai bên: Dành cho trường hợp trẻ mất răng ở cả hai bên hoặc mất nhiều răng cùng lúc, giúp cố định khoảng trống ổn định hơn.
• Hàm neo chặn phía xa: Được chỉ định khi trẻ mất răng hàm sữa thứ hai sớm, giúp giữ khoảng cho răng hàm vĩnh viễn đầu tiên mọc đúng chỗ.

3.2. Hàm giữ khoảng tháo lắp

Hàm giữ khoảng tháo lắp được làm bằng nhựa và kim loại, có thể dễ dàng tháo ra khi vệ sinh và lắp lại khi sử dụng. Thiết kế gồm phần dây thép ôm răng kết hợp với đế nhựa, tạo cảm giác thoải mái cho trẻ. Một số loại còn gắn thêm răng giả tạm thời để tăng tính thẩm mỹ và hỗ trợ ăn nhai. Loại hàm này thường được chỉ định cho trẻ lớn, đã có ý thức hợp tác và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ. Chúng phù hợp trong trường hợp mất nhiều răng, mất răng ở cả hai bên cung hàm hoặc thiếu răng trụ để gắn hàm cố định.

Phân loại hàm giữ khoảng phổ biến hiện nay

4. Đối tượng nên sử dụng hàm giữ khoảng và quy trình lắp đặt

4.1. Trẻ em bị mất răng sữa sớm do sâu răng hoặc chấn thương

Hàm giữ khoảng được chỉ định chủ yếu cho trẻ trong độ tuổi thay răng (từ 6 – 12 tuổi) khi răng sữa bị mất sớm do sâu răng, chấn thương hoặc phải nhổ bỏ. Việc đeo hàm giúp giữ nguyên khoảng trống răng mất, ngăn răng bên cạnh xô lệch, tạo điều kiện cho răng vĩnh viễn mọc đúng vị trí. Ngoài ra, với trẻ 3 – 6 tuổi bị gãy răng sữa sớm, khí cụ này cũng được khuyến khích sử dụng để tránh ảnh hưởng đến sự phát triển cung hàm và khả năng phát âm.

4.2. Quy trình thăm khám và lấy dấu hàm tại nha khoa

Quá trình lắp hàm giữ khoảng bắt đầu bằng việc bác sĩ thăm khám tổng quát, chụp X-quang răng miệng để xác định vị trí răng mất và tình trạng mọc răng vĩnh viễn. Sau đó, bác sĩ lấy dấu răng của trẻ bằng vật liệu chuyên dụng, tạo khuôn mẫu để chế tác hàm giữ khoảng phù hợp. Toàn bộ quy trình này diễn ra nhanh chóng, nhẹ nhàng và không gây đau cho trẻ.

4.3. Thời gian làm và gắn hàm giữ khoảng

Sau khi lấy dấu, khuôn răng được gửi về phòng labo để chế tạo khí cụ, thường mất khoảng 3 – 7 ngày. Khi hàm hoàn thành, bác sĩ sẽ thử và điều chỉnh sao cho hàm ôm sát cung răng, không gây cấn hoặc vướng. Với hàm cố định, bác sĩ sẽ gắn trực tiếp lên răng trụ; còn hàm tháo lắp sẽ được hướng dẫn cụ thể cách sử dụng, tháo – lắp và vệ sinh hàng ngày.

4.4. Thời gian cần đeo và thời điểm tháo bỏ khí cụ

Thời gian đeo hàm giữ khoảng phụ thuộc vào tốc độ mọc răng vĩnh viễn của từng trẻ, thông thường kéo dài từ vài tháng đến 1 – 2 năm. Khi răng vĩnh viễn bắt đầu mọc lên đúng vị trí, bác sĩ sẽ tiến hành tháo bỏ khí cụ. Trong suốt quá trình sử dụng, trẻ cần tái khám định kỳ 1 – 2 tháng/lần để bác sĩ kiểm tra sự phát triển của răng và điều chỉnh nếu cần thiết.

Sau khi lấy dấu, khuôn răng được gửi về phòng labo để chế tạo khí cụ

5. Chi phí và lưu ý khi sử dụng hàm giữ khoảng

Chi phí làm hàm giữ khoảng dao động từ 500.000 – 3.000.000 đồng/bộ, tùy theo loại hàm (cố định hoặc tháo lắp), chất liệu (nhựa hay thép không gỉ) và tay nghề bác sĩ. Hàm tháo lắp thường rẻ hơn hàm cố định khoảng 20–30%.

Khi sử dụng, phụ huynh cần hướng dẫn trẻ đánh răng 2–3 lần/ngày, dùng chỉ nha khoa, tăm nước và nước súc miệng để làm sạch kỹ vùng quanh khí cụ. Với hàm tháo lắp, nên tháo ra rửa sạch và ngâm dung dịch vệ sinh sau khi ăn. Ngoài ra, nên tránh thức ăn cứng, dai, dính, ưu tiên đồ ăn mềm và dễ nhai. Trẻ cần tái khám 3–6 tháng/lần để bác sĩ kiểm tra, điều chỉnh khí cụ và đảm bảo hiệu quả giữ khoảng tốt nhất.

Chi phí làm hàm giữ khoảng dao động từ 500.000 – 3.000.000 đồng/bộ

Có thể thấy, hàm giữ khoảng đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng và bảo vệ sự phát triển tự nhiên của răng vĩnh viễn ở trẻ nhỏ. Nếu bạn cần tư vấn hoặc muốn tìm hiểu thêm về các dịch vụ tại Nha khoa Blossom, hãy liên hệ ngay qua số HOTLINE 028.2210.3280 để được hỗ trợ tận tình và nhanh chóng!